Асоба Тадэвуша Рэйтана ў творчасці Уладзіміра Караткевіча

Прынамсі двойчы, вядомы беларускі пісьменнік Уладзімір Караткевіч узгадаў  ў сваіх творах асобу свайго знакамітага земляка -Тадэвуша Рэйтана:

1959 г. паэма "Родина" Глава IV

"..  И встаёт передо мной родина. Старый дом в саду, что в нём сами соббой стонали половицы и ночью казалось, что по ним кто-то ходит...   Если вечером идти через неосвещенные комнаты, стараясь не убыстрять шаг, стараясь выдержать спиной темноту, сознательно растягивая те шаги, что отделяют тебя от светлого конуса из дверей  столовой, если вечером идти так, то глазами встречаешь на стенах глаза других людей: страдальческие глаза Рэйтана, угрюмоватый зрак Бетховена с не столько хорошей, сколько старой гравюры. ..."

 1962 "Леаніды не вернуцца да Зямлі (Нельга забыць)

Памяці друга майго

Гераніма Стулпана — прысвячаю

УСЕ ІМЁНЫ І ПАДЗЕІ Ў ГЭТЫМ РАМАНЕ -

ВЫДУМАНЫЯ. УСЯКАЕ ПАДАБЕНСТВА З РЭАЛЬНА

ІСНУЮЧЫМІ ЛЮДЗЬМІ З'ЯЎЛЯЕЦЦА ВЫПАДКОВЫМ.

П р а л о г

Р а з д з е л XXIII

.....

Ён клікаў яе. Яна здавалася яму, як сонца і зоры, як цёплае мора, як ветрык, што гамоніць з майскай лістотай. Яна была, як разлівы крыніц за мяжою пустынь і як праўда пасля шматвяковай хлусні.

… - I багіня кахання злітавалася. Ідзі, сказала яна, я зноў даю табе памяць аб шляхах, і аб смеласці, і аб бразгаце мяча ў праведнай бітве, калі барвяныя харугвы лунаюць над галавой. I аб марах, вада якіх салоная і бурхлівая, як кроў смелых. Я ўсё даю табе, толькі не кліч смерць, бо мы жывём не для сябе, а для тых, каго любім, і таму не маем права пайсці ад іх, нават калі нясцерпна стае жыць. Чалавек народжаны для бітвы і мае права памерці толькі ў бітве. I кожны воін павінен думаць, што ён, як апошняя надзея гарадоў і вёсак за яго плячыма, што ён, як апошняя песня роднай зямлі. I ён павінен змагацца нават тады, калі ніхто больш не хоча змагацца, адзін супраць усіх. Павінен надарвацца, легчы на парозе, як Рэйтан. I калі сэрца рвецца ад болю — хай апошнім яно рвецца ў яго. Што ў хлуслівых жаночых словах, што ў гэтай маленькай жанчыне, хай нават яна — Мятлушка, калі вялікая Жанчына стаіць у кожнага за спіной?